دوهفته ای هست که در مورد جوانان و این دوره مهم از زندگی انسان برایتان نوشته ایم. دوره جوانی دوره ایست که تحرک و تلاش بسیار زیادی در آن اتفاق می افتد. جذب شدن جوان به‌سوی کارها، فعالیت‌ها و رویدادها نشان از نیازهای جسمی، فکری و روانی او دارد که به‌صورت انگیزه‌ها و خواسته‌ها، موجب حرکت و جنب و جوش وی به‌طرف نیاز و خواسته‌اش می‌شود و تحرک جوانان را نسبت به دیگر گروه‌های سنی بسیار بیشتر می‌کند. اندیشه و فکر جوان، همواره تحت تأثیر عوامل درونی وبیرونی اوست که هرلحظه به شکلی توجه او را به خود جلب کرده وسیر افکار واندیشه هایش را به سوی خود می کشاند.
دنیای جوانان را بیشتر بشناسیم
جوانان گاهی به خود، به آینده خود، به نیازمندی های خود، به محیط پیرامون خود، به دوستانی که با آنها در ارتباط هستند و به سخنان و برخوردی که والدین با آنها دارند، می اندیشند. زمانی غرق در شناخت پدیده ها و شگفتی های عالم طبیعت و خلقت می شوند و به خالق طبیعت می اندیشند. زمانی دیگر به شخصیت های بزرگ، شخصیت هایی که در جامعه و تاریخ تحولی عظیم به وجود آورده اند می پردازند! لحظه ای بعد پرنده خیالشان به محیط خانه و مدرسه بر می گردد و از برخوردی که با دیگران داشته و متأثر شده اند و یا از رفتار و واکنش خود با دیگران تعجب می کنند. آنها گاهی از خود رضایت دارند و خود را از دیگران برتر می دانند و فکر می کنند که دیگران احساساتشان را درک نمی کنند و زمانی یأس و دلسردی در ایشان راه می یابد و احساس کمبود می کنند و خود را از دیگران کمتر می بینند. در بسیاری از مواقع بخاطر پرخاشگری هایی که نسبت به دیگران داشته اند نگران و ناراحت می شوند. معمولاً از عهد شکنی های خود و قول قرارهایی که با خود و خدای خود گذاشته اند و نتوانسته اند حفظش کنند از دست خود شاکی می شوند. از اینکه در مقابل تمایلات وهوس ها زود تسلیم می شوند و از اینکه نمی توانند تصمیم بگیرند و فکر می کنند اراده ضعیفی دارند، احساس شرمندگی دارند.
باید بدانیم که همه این حالات ونوسانات روحی و روانی از ویژگی های دوران جوانی است که ذهن جوانان را به خود مشغول می دارد؛ زیرا کودک و نوجوان دیروز، یک باره خود را در موقعیت تغییر یافته و پر مسئولیت امروز می یابد و نمی داند چه کار کند؟ ذهنش او را وادار می کند که از خود بپرسد که من کیستم؟ این خواسته ها و تمایلات در من برای چیست؟ در برخورد با دیگران چگونه باید باشم؟ چگونه خود را کنترل کنم؟ تا چه حد خشم خود را فرو برم؟ چگونه زندگی کنم که رفتارم موجب رضایت اطرافیانم باشد تا بتوانم از آرامش روانی برخوردار باشم؟ و چگونه باشم تا دوستان خوبم مرا بپذیرند؟ همه این سؤالها او را به این دو پرسش اساسی می کشاند که من کیستم؟ و چگونه باید باشم؟ آشنایی با این سؤالها باعث می شود تا ما والدین آگاهی بیشتری نسبت به دنیای درون و بیرون جوانمان به دست آوریم. جوانان در این دوران، تأمل در خویشتن و تفکر درباره رفتار خود را افزایش می دهند. با توجه به این اصل که همه انسان ها خودشان را دوست دارند و حب ذات امری است طبیعی، بنابر این جوانان در این دوره به خود بیشتر می پردازند و در صدد شناختن نیروهای درونی خویش و راههای رشد و پیشرفت که باید به آنها دست یابد، می باشند. جوانان در این دوره از عمر با مطالباتی که از خود، خانواده و جامعه دارند دست به گریبان هستند و در بسیاری از مواقع هنوز طرز مطرح کردن مطالبات خود را به شکلی صحیح و منطقی نیاموخته اند!
اگر خانواده ها و حتی مناسبات اجتماعی و نهادهای مدنی در جامعه مجال مطرح کردن مطالبات به حق جوانان را مهیا نکنند، جوانان دچار گره های شدید فکری و روحی شده و این فشارها می تواند آسیب های جدی به فکر و روح جوانان وارد آورد. افسردگی، انزوا طلبی، بی احترامی، خشونت، قانون گریزی، تخریب، عصیان و طغیان، رو آوردن به اعتیاد و فساد و تباهی، از انواع رفتارهای ناهنجاری است که می تواند از تبعات منفی عدم پاسخگویی صحیح و منطقی به مطالبات به حق جوانان باشد. فراموش نکنیم که جوانان می توانند مهمترین عامل رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ی خود باشند. بنابر این بر خانواده ها، نظام آموزشی و کلیه نهادهای اجتماعی اعم از دولتی و غیردولتی است که این نیروی انسانی پرانرژی و عظیم را بازشناخته و با تمام توان راههای رشد و موفقیتش را هموار سازند.
ما بازهم در خصوص جوانان و دنیای آنها، از اندیشه ها، مطالبات و نگاهشان به آینده خواهیم گفت! چرا که امروزه در جامعه ی ما جوانان با مسائل بغرنج و پیچیده ای روبرو هستند.
اقتباس، تهیه و تنظیم:فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مشاور امور خانواده
