هفته گذشته در مورد «امید و امیدواری» نوشتیم. این هفته به بررسی نقش «انگیزه» در زندگی می پردازیم. چه اینکه وجود این دو عنصر در زندگی، حکایت از سلامت و قدرت روان در آدمی دارد.
انگیزه چیست و چرا اهمیت دارد؟
انگیزه، نیروی محرکه‌ای است که انسان را به سمت انجام کارها و رسیدن به اهداف سوق می‌دهد. این نیروی درونی، همان چیزی است که باعث می‌شود فرد از خواب برخیزد، تلاش کند و حتی در مواجهه با مشکلات و موانع، دست از تلاش برندارد. بدون انگیزه، هیچ حرکتی شکل نمی‌گیرد و اهداف به دست نخواهند آمد. انگیزه می‌تواند از درون (انگیزه درونی) یا از بیرون (انگیزه بیرونی) نشأت بگیرد؛ انگیزه درونی ناشی از علاقه، اشتیاق و رضایت شخصی است و انگیزه بیرونی معمولاً به پاداش‌ها، تحسین‌ها یا فشارهای خارجی مربوط می‌شود.
رابطه ی انگیزه با امید
رابطه انگیزه با امید و امیدواری بسیار نزدیک و تنگاتنگ است. امید، باور به امکان رسیدن به آینده‌ای بهتر و تحقق اهداف است که به عنوان سوختی برای انگیزه عمل می‌کند. وقتی فرد امیدوار باشد، انگیزه‌اش برای تلاش و پشتکار بیشتر می‌شود، زیرا می‌داند که تلاش‌هایش بی‌ثمر نخواهد بود. امیدواری، نگرشی مثبت و آینده‌نگر است که به فرد کمک می‌کند در برابر مشکلات و شکست‌ها مقاومت کند و دوباره برخیزد. در واقع، امید و انگیزه دو بالی هستند که انسان را به سوی موفقیت پرواز می‌دهند. نقش انگیزه در رسیدن به اهداف غیرقابل انکار است. بدون انگیزه، حتی بهترین برنامه‌ها و توانایی‌ها نیز به نتیجه نمی‌رسند.
راه‌های افزایش انگیزه
راه‌های افزایش انگیزه بسیار متنوع و مؤثرند، مانند:
- تعیین اهداف واضح و مشخص: وقتی هدفی روشن و قابل اندازه‌گیری داشته باشیم، انگیزه برای رسیدن به آن بیشتر می‌شود. اهداف باید واقع‌بینانه و قابل دسترسی باشند تا فرد احساس موفقیت کند. هنگامی که هدف روشن باشد، مسیر رسیدن به آن نیز شفاف‌تر می‌شود و انگیزه برای تلاش بیشتر افزایش می‌یابد.
- تقسیم اهداف بزرگ به گام‌های کوچک: این کار باعث می‌شود که مسیر رسیدن به هدف، بیشتر قابل مدیریت کردن و کمتر دلهره‌آور شود و هر موفقیت کوچک، انگیزه را تقویت کند. همچنین باعث می‌شود فرد احساس پیشرفت کند و این احساس، خود محرکی قوی برای ادامه مسیر است.
-ایجاد عادت‌های مثبت: تکرار رفتارهای مثبت و مفید به مرور زمان به انگیزه پایدار کمک می‌کند.
- خودپاداش‌دهی: پس از رسیدن به هر مرحله یا موفقیت، به خود پاداش دهیم تا حس رضایت و انگیزه افزایش یابد.
-حفظ نگرش مثبت و خودباوری: باور داشتن به توانایی‌های خود و تمرکز بر نکات مثبت، انگیزه را تقویت می‌کند. همچنین، خودانگیزشی و یادآوری دلایل و ارزش‌های پشت هدف، نقش مهمی در حفظ و افزایش انگیزه دارد.
-حذف عوامل حواس‌پرتی و محیط مناسب: محیطی منظم و بدون مزاحمت، تمرکز و انگیزه را افزایش می‌دهد. محیطی مثبت و حمایتگر، که در آن فرد احساس امنیت و ارزشمندی کند، می‌تواند انگیزه را به طرز چشمگیری بالا ببرد.
-مشورت و الهام گرفتن از دیگران: مطالعه زندگی افراد موفق و شنیدن داستان‌های انگیزشی می‌تواند انرژی و انگیزه را افزایش دهد.
نقش انگیزه در رسیدن به اهداف
انگیزه، مانند سوختی است که موتور حرکت به سوی اهداف را روشن نگه می‌دارد. بدون انگیزه، حتی بهترین برنامه‌ها و نقشه‌ها نیز بی‌ثمر خواهند بود. انگیزه باعث می‌شود فرد در برابر مشکلات مقاومت کند، خستگی را نادیده بگیرد و با انرژی و اشتیاق به سمت هدف حرکت کند. همچنین انگیزه، تمرکز و تعهد را افزایش می‌دهد و به فرد کمک می‌کند تا از مسیر خود منحرف نشود.
در نهایت، انگیزه باعث می‌شود که فرد نه تنها به هدف برسد، بلکه از مسیر رسیدن به آن نیز لذت ببرد و رشد کند.
در انتها باید گفت انگیزه نیز مانند امید یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در زندگی است. با شناخت درست انگیزه و به‌کارگیری راهکارهای افزایش آن، می‌توان به اهداف بزرگ و کوچک زندگی دست یافت. انگیزه، نیرویی است که ما را به حرکت و تلاش وا می‌دارد و باعث می‌شود در مسیر زندگی با امید و انرژی پیش برویم. پس باید همواره به دنبال تقویت انگیزه در خود باشیم تا زندگی پربارتر و موفق‌تری داشته باشیم.
تهیه و تنظیم:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
