در چند شماره گذشته مفصل پیرامون مهارت تاب آوری نوشتیم. در این شماره برآنیم تا بر روی آموزش تاب آوری به کودکان بررسی هایی داشته باشیم. اگر والدین موفق شوند روی آموزش این مهارت به فرزندان خود وارد شوند، خیلی روی موفقیت آینده ی ایشان مثمر ثمر خواهند بود. چرا که والدین و مربیان نقش کلیدی در آموزش تاب‌آوری به کودکان دارند. آنها با ایجاد یک محیط امن و حمایتی، ارائه الگوهای مناسب و آموزش مهارت‌های لازم، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا به افرادی تاب‌آور و موفق تبدیل شوند. صبر، درک و همدلی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که والدین و مربیان باید در این مسیر از خود نشان دهند.
آموزش مهارت تاب‌آوری در دوران کودکی
در اینجا یکسری راهکارهای عملی برای آموزش مهارت تاب‌آوری به کودکان عنوان می شود که امید است آنها را به دقت مطالعه نموده و کار و تمرین را شروع نمایید. اولین مطلب اینکه به یاد داشته باشید آموزش تاب‌آوری یک فرآیند تدریجی و مستمر است که نیازمند صبر، همدلی و ارائه الگوهای مناسب از سوی والدین و مربیان است. در اینجا به برخی از راهکارهای عملی برای پرورش این مهارت مهم در کودکان اشاره می‌کنیم:
ایجاد دلبستگی ایمن
برقراری یک رابطه گرم، صمیمی و امن با کودک، پایه و اساس تاب‌آوری را تشکیل می‌دهد. کودکانی که احساس می‌کنند دوست داشته می‌شوند و مورد حمایت قرار دارند، در مواجهه با سختی‌ها احساس امنیت بیشتری می‌کنند. به نیازهای عاطفی آنها پاسخ دهید، آنها را در آغوش بگیرید و به آنها اطمینان دهید که در کنارشان هستید.
تشویق استقلال و مسئولیت‌پذیری
به کودکان اجازه دهید تا در انجام کارهای مربوط به خودشان مستقل عمل کنند و مسئولیت تصمیمات و اعمالشان را بپذیرند. وظایف متناسب با سنشان را به آنها محول کنید و آنها را تشویق کنید تا مشکلات کوچک را خودشان حل کنند.
آموزش مهارت‌های حل مسئله
به کودکان بیاموزید که چگونه مشکلات را شناسایی کنند، راه حل‌های مختلف را بررسی کنند، و بهترین راه حل را انتخاب و اجرا کنند. در این فرآیند، به آنها کمک کنید تا تفکر انتقادی و خلاقانه داشته باشند.
تقویت مهارت‌های ارتباطی
به کودکان بیاموزید که چگونه به طور موثر با دیگران ارتباط برقرار کنند، احساسات خود را به درستی بیان کنند، به نظرات دیگران احترام بگذارند و در صورت لزوم درخواست کمک کنند.
پرورش خودآگاهی و مدیریت احساسات
به کودکان کمک کنید تا احساسات مختلف خود را بشناسند و یاد بگیرند چگونه آنها را به شیوه‌ای سالم مدیریت کنند. به آنها بیاموزید که چگونه با خشم، غم، ترس و ناامیدی کنار بیایند.
ایجاد دیدگاه مثبت
به کودکان کمک کنید تا نیمه پر لیوان را ببینند و در هر موقعیتی به دنبال جنبه‌های مثبت باشند. آنها را تشویق کنید تا قدردان داشته‌هایشان باشند و به آینده امیدوار باشند.
آموزش هدف‌گذاری و پشتکار
به کودکان کمک کنید تا اهداف واقع‌بینانه برای خود تعیین کنند و برای رسیدن به آنها تلاش کنند. آنها را تشویق کنید تا در مواجهه با موانع تسلیم نشوند و به تلاش خود ادامه دهند.
ارائه الگوهای تاب‌آور
کودکان از رفتار و نگرش بزرگسالان الگو می‌گیرند. سعی کنید خودتان در مواجهه با مشکلات، رویکردی مثبت و سازنده داشته باشید و نشان دهید که چگونه می‌توان از سختی‌ها درس گرفت.
ایجاد فرصت برای تجربه چالش‌ها
از محافظت بیش از حد کودکان خودداری کنید. اجازه دهید آنها با چالش‌های متناسب با سنشان روبرو شوند و از طریق تجربه، مهارت‌های لازم برای مقابله با مشکلات را کسب کنند.
حمایت و همدلی
در مواقعی که کودکان با سختی روبرو می‌شوند، به آنها گوش دهید، احساساتشان را درک کنید و حمایت عاطفی لازم را فراهم کنید. به آنها اطمینان دهید که تنها نیستند و شما در کنارشان هستید.
تهیه و تنظیم:
فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
