بارها در همین ستون هنر زندگی اشاره به این موضوع داشته ایم که گفتگوی درست و موثر بهترین راه شناخت زوجین بوده و می تواند تاثیرات مهمی را در زندگی زناشویی به همراه داشته باشد. به کمک این مهارت زوجین می توانند شناخت بهتری از یکدیگر به دست آورده و با اعتماد به نفس مناسب، خواسته ها و نظرات خود را بیان کنند. جالب است که این مهارت ارثی و ذاتی نیست بلکه تقویت آن به آگاهی و آموزش نیاز دارد و افرادی که توانسته اند آن را درون خود پرورش دهند می توانند با همسر خود گفتگوی بهتری داشته باشند. در این زمان شما می توانید با خیال راحت و بدون ترس صحبت کنید و حتی انتقادات سازنده درباره زندگی مشترک خود و از یکدیگر داشته باشید. این را بدانید که بدون گفتگو کم کم افراد از هم دور می شوند و این خود یک تهدید بزرگ برای زندگی زناشویی است.در این هفته موضوعات مربوط به قهر کردن همسران را که معمولا در آن سکوت می کنند و با یکدیگر حرف نمی زنند را مورد بررسی قرار می دهیم.
چرا همسران با یکدیگر قهر می کنند؟
در ابتدا اجازه دهید که قهر کردن همسران را از لحاظ زمانی به دو دسته ی کوتاه مدت و دراز مدت تقسیم نماییم. در قهر های کوتاه مدت معمولأ یکی از طرفین برای ادامه پیدا نکردن مشاجره و بد گفتگو کردن، ترجیح می دهد برای مدتی سکوت کند، چرا که می داند ادامه ی چنین گفتگویی عواقب خوبی در پی ندارد و ممکن است منجر به تیرگی بیشتر روابط شود. به همین دلیل ترجیح می دهد مدت کوتاهی سکوت کند تا آرامش برقرار شود. اما بعد از آن که آرامش برقرار شد در موقعیتی مناسب سعی می کند تا باب گفتگو را باز کرده و ضمن عادی سازی روابط، برای مطرح و برطرف کردن مسائل و مشکلات خود و طرف مقابل تلاش می کند. در نهایت اگر دید این اقدامات چاره ی کار نیست، از همسرش می خواهد تا باهم نزد یک مشاور متخصص رفته و مشکل خود را در میان گذارند و به نتیجه رسند.
در این نوع قهر ها و سکوت های کوتاه مدت ردپای هیچگونه تهدید و یا توهین و تخریب طرف مقابل وجود ندارد و فقط به گونه ایست که بدون سوءاستفاده گاهی یکی از طرفین به دلیل ناراحتی سکوت را انتخاب می‌کند و پس از گذشت مدتی کوتاه و آرام شدن، هر دو طرف و یا یکی از آنها به طور طبیعی به گفتگو روی می آورند. اگر چنین روندی در سکوت های کوتاه مدت طی شود، بهتر است اصلا نامش را قهر نگذاریم چرا که در این نوع از سکوت کردن ها طرفین به دنبال راه حل هستند نه تخریب و صدمه زدن به یکدیگر! ولی اگر همین سکوت های کوتاه مدت نیز تند تند و به دفعات تکرار شوند و نتایج سازنده ای که گفته شد، در پی نداشته باشند خواهید دید که رفته رفته تبدیل به قهر های بلند مدت شده که ردپای تهدید و توهین و تخریب در آن باز می شود!
قهر کردن های متعدد و یا طولانی مدت که به قصد نادیده‌گرفتن یا کنارگذاشتن همسر و تحت فشار قرار دادن او و یا امتیاز گرفتن انجام شود، امر بسیار ناپسند و لطمه زننده ای محسوب می شود. همسران بدانند با اعمال چنین قهر و سکوتی، شخص همان ناحیه از مغز طرف مقابل را فعال می‌کند که درد جسمی آن را فعال می‌کند! معمولا هدف از قهر طولانی سوءاستفاده بوده و برای اعمال قدرت بر همسر این‌گونه رفتار در پیش گرفته می شود.
مطالعات نشان می دهند افرادی که مدام نادیده گرفته می‌شوند، سطح عزت‌نفس و تعلق خاطر کمتری به زندگی داشته و معنای زندگی برای آنها مطلوب نیست. به همین دلیل سکوت و دوری طولانی مدت می‌تواند بر سلامت رابطه تأثیر جدی و بسیار بدی بگذارد. حتی اگر شخص به دلیل امتناع از دعوا و درگیری این راه را انتخاب کرده باشد نباید آن را طولانی نماید!
اکنون چند نشانه برای تشخیص قهرهایی که به قصد کنترل طرف مقابل و سوءاستفاده در پیش گرفته می شوند و مخرب بوده و اصلا روش مناسبی نیست را بیان می کنیم. همسری که قصد دارد با قهر کردن به طرف مقابل صدمه بزند سکوت را برای مدت طولانی ادامه می دهد و این رفتار را به طور مکرر تکرار می کند و یا همواره خواهان تسلیم و عذرخواهی طرف مقابل است تا قهر را تمام کند. آنها با افراد دیگر به راحتی صحبت می‌کنند. اما با شریک زندگی یا دوست خود صحبت نمی‌کنند.
گاهی در چنین شرایطی شخص به دنبال اتحاد با دیگران است که متاسفانه پای فرزند یا پدر مادر خود را به این کشمکش باز می کنند و کار را خراب تر می کنند. این دسته از افراد از سکوت برای سرزنش شریک خود استفاده می‌کنند و یا از سکوت برای تحت‌فشار قراردادن او استفاده می‌کنند!
اینها را گفتیم تا بدانیم بکارگیری هیچکدام از این رفتارها عاقبت خوبی برای ادامه مسیر زناشویی ندارد.
اجازه دهید تا در هفته ی آتی بیشتر در این مورد باهم بررسی نماییم چرا که متاسفانه چنین رفتارهایی در روابط زناشوئی بسیار شایع هستند.
تهیه و تنظیم:فاطمه موسوی، روان شناس و زوج درمانگر
شاهین نوش آبادی، مدرس و مشاور امور خانواده
